Ο Βουλευτής Πέλλας της Νέας Δημοκρατίας Λάκης Βασιλειάδης ήταν εισηγητής της πλειοψηφίας στη συζήτηση στη Βουλή για το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης & Ενέργειας με το οποίο ενσωματώνεται στο Εθνικό Δίκαιο η ευρωπαϊκή Οδηγία 882 αναφορικά με την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρίες σε προϊόντα και υπηρεσίες.

Μερικά προϊόντα και υπηρεσίες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νέου νόμου είναι συστήματα πληροφορικής γενικής χρήσης, τερματικά πληρωμών, αυτόματες ταμειακές μηχανές, μηχανήματα έκδοσης ή ελέγχου εισιτηρίων, διαδραστικά τερματικά αυτοεξυπηρέτησης που παρέχουν πληροφορίες, τερματικός εξοπλισμός καταναλωτών, συσκευές ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων, υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, υπηρεσίες που παρέχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, υπηρεσίες επιβατικών μεταφορών, τραπεζικές υπηρεσίες, ηλεκτρονικά βιβλία και υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου.

Ο Λάκης Βασιλειάδης ανέφερε πως «με τις προβλέψεις αυτές, εξαλείφονται ουσιαστικά εμπόδια στη χρήση βασικών προϊόντων & υπηρεσιών από Άτομα με Αναπηρίες ή λειτουργικούς περιορισμούς και διευκολύνεται η διακίνησή τους ενιαία μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι ένα ακόμα βήμα προς την ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας, που τους οφείλουμε».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της εισήγησης του Λάκη Βασιλειάδη:

«Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Θα ήθελα να ανοίξω τη συζήτηση αυτή, τονίζοντας πως το υπό εξέταση νομοσχέδιο, εφόσον ψηφιστεί, θα επηρεάσει ουσιαστικά τις ζωές χιλιάδων συμπολιτών μας με αναπηρίες.

Οφείλουμε, λοιπόν, να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων, να δείξουμε τον δέοντα σεβασμό και να αποφύγουμε τη στείρα πολιτική αντιπαράθεση γύρω από την επικαιρότητα, όπως δυστυχώς είδαμε -για πολύ λίγο, ευτυχώς- σε συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου.

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι, το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που έχω την τιμή να εισηγούμαι από την πλευρά της Συμπολίτευσης, έχει ως βασικό κορμό την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της ευρωπαϊκής Οδηγίας 882, σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών, ενώ στις λοιπές διατάξεις ρυθμίζονται ειδικότερα ζητήματα που αποσκοπούν με γενικότερους όρους στην ενίσχυση της ανάπτυξης.

Η λήψη μέτρων για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας αποτελεί υποχρέωση για τη χώρα μας τόσο σε επίπεδο κοινοτικό, μιας και μιλάμε για προσαρμογή του εθνικού δικαίου σε ευρωπαϊκή Οδηγία, όσο και σε παγκόσμιο πλαίσιο μέσα από τις δεσμεύσεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, αλλά και του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η εφαρμογή της Οδηγίας, λοιπόν, έχει ως στόχο να συμβάλει στη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και στην άρση και αποτροπή των φραγμών στην ελεύθερη κυκλοφορία προσβάσιμων προϊόντων και υπηρεσιών μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, φραγμοί οι οποίοι προκύπτουν από τις μη εναρμονισμένες εθνικές προσεγγίσεις όσον αφορά το ζήτημα της προσβασιμότητας.

Στοχεύει επίσης στην προώθηση της ανεξάρτητης διαβίωσης και της αυτόνομης επιλογής των ατόμων με αναπηρίες, καθώς και στην ενίσχυση της προσπάθειας πλήρους και ισότιμης συμπερίληψης των ατόμων αυτών στην οικονομική και κοινωνική ζωή, έκφανση της οποίας είναι και η εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης αναφορικά με τις δυνατότητες πρόσβασης σε αγαθά και υπηρεσίες.

Η ενσωμάτωση της οδηγίας έχει ενταχθεί επίσης στο εθνικό σχέδιο δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες και μάλιστα πριν από λίγες μέρες αποτέλεσε ένα από τα θέματα συζήτησης του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τα μέλη της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία στο Μέγαρο Μαξίμου, καταδεικνύοντας ότι τα ζητήματα αυτά αποτελούν κυβερνητική προτεραιότητα και γι’ αυτό η Κυβέρνηση έχει προχωρήσει ήδη σε μια σειρά οριζόντιων πολιτικών για την επίλυσή τους.

Με το παρόν σχέδιο νόμου εφαρμόζονται ειδικές απαιτήσεις προσβασιμότητας σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που καλύπτονται απ’ αυτό, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω απαιτήσεις δεν προκαλούν μεταβολή του βασικού χαρακτήρα ή ότι δεν επιβάλλουν δυσανάλογη επιβάρυνση στους φορείς. Οι ρυθμίσεις αυτές διέπουν το σύνολο της επιχειρηματικής δραστηριότητας γύρω από την προσβασιμότητα στα προϊόντα και τις υπηρεσίες, από την κατασκευή, την εισαγωγή, τη διακίνηση, την πώληση μέχρι και την υποστήριξη.

Μερικά από τα προϊόντα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του σχεδίου νόμου είναι: Υλικά συστήματα πληροφορικής γενικής χρήσης από τους καταναλωτές, τερματικά πληρωμών, αυτόματες ταμειακές μηχανές, μηχανήματα έκδοσης ή ελέγχου εισιτηρίων, διαδραστικά τερματικά αυτοεξυπηρέτησης που παρέχουν πληροφορίες, τερματικός εξοπλισμός καταναλωτών με διαδραστικές υπολογιστικές δυνατότητες που χρησιμοποιείται για την παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών ή οπτικοακουστικών μέσων, συσκευές ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων και άλλα.

Σύμφωνα με μερικές ενδεικτικές διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου, τα προϊόντα αυτά πρέπει να φέρουν σήμανση CE, να σχεδιάζονται και να παράγονται με τέτοιο τρόπο ώστε να μεγιστοποιείται η χρήση τους από άτομα με αναπηρίες, να είναι σύμφωνα με τους κανόνες εφαρμογής όσον αφορά τις οδηγίες και τις πληροφορίες, τη διεπαφή χρήστη και τον λειτουργικό σχεδιασμό της υπηρεσίας υποστήριξης, αλλά και τη συσκευασία.

Πέρα από τα προϊόντα, όμως, στην οδηγία και συνεπώς στο σχέδιο νόμου προβλέπονται διατάξεις που αφορούν υπηρεσίες και συγκεκριμένα: Υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, υπηρεσίες που παρέχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, υπηρεσίες επιβατικών μεταφορών όπως ιστοσελίδες, υπηρεσίες για φορητές συσκευές, ηλεκτρονικά εισιτήρια και διαδραστικά αυτοεξυπηρέτησης, τραπεζικές υπηρεσίες για καταναλωτές, ηλεκτρονικά βιβλία και υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου.

Βεβαίως, όπως ανέφερα ήδη και προβλέπεται στο άρθρο 14 της οδηγίας, οι απαιτήσεις προσβασιμότητας του σχεδίου νόμου δεν εφαρμόζονται σε περίπτωση που συνεπάγονται θεμελιώδη μεταβολή του βασικού χαρακτήρα των προϊόντων και υπηρεσιών και σε περίπτωση που συνεπάγονται δυσανάλογη επιβάρυνση των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων.

Σε άλλες διατάξεις του σχεδίου νόμου περιγράφεται η διαδικασία εκτίμησης που διενεργείται από τους οικονομικούς φορείς για την τεκμηρίωση των παραπάνω και ορίζεται ότι η εκτίμηση που διενεργείται πρέπει να τεκμηριώνεται και τα αποτελέσματά της να διατηρούνται για περίοδο πέντε ετών από την ημερομηνία τελευταίας διάθεσης του προϊόντος στην αγορά ή της τελευταίας παροχής υπηρεσίας. Επιπλέον, ορίζεται η απαλλαγή των πολύ μικρών επιχειρήσεων από την υποχρέωση τεκμηρίωσης της εκτίμησής τους, εκτός της περίπτωσης που το ζητήσει η αρμόδια Αρχή Εποπτείας της αγοράς για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται κυρίως στον τομέα των προϊόντων.

Η ενσωμάτωση της οδηγίας 882 ολοκληρώνεται με τα 7 παραρτήματα που συμπεριλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου και στα οποία καταγράφονται οι απαιτήσεις προσβασιμότητας για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, ενδεικτικά μη δεσμευτικά παραδείγματα δυνητικών λύσεων που συμβάλλουν στην εκπλήρωση των απαιτήσεων προσβασιμότητας, ειδικευμένες απαιτήσεις προσβασιμότητας σχετικά με το δομημένο περιβάλλον όπου παρέχονται υπηρεσίες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής, η διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης για τα προϊόντα, πληροφορίες σχετικά με υπηρεσίες που πληρούν τις απαιτήσεις προσβασιμότητας, τα κριτήρια για την εκτίμηση της δυσανάλογης επιβάρυνσης και τέλος, όπως προείπαμε, η δήλωση συμμόρφωσης.

Πριν περάσω στις λοιπές διατάξεις, κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να αναφερθώ στο ιστορικό της υιοθέτησης της οδηγίας 882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου του 2019.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η τελική μορφή της οδηγίας την οποία συζητάμε σήμερα είναι αποτέλεσμα μιας μακράς διαδικασίας εκτενών διαπραγματεύσεων μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, της κοινωνίας των πολιτών και βεβαίως των ευρωπαϊκών πολιτικών παρατάξεων, όπως αντικατοπτρίζεται στην πολύ μεγάλη πλειοψηφία κατά την υιοθέτησή τους από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εμείς εδώ σήμερα ουσιαστικά είμαστε ο τελευταίος κρίκος μιας μακράς αλυσίδας συναίνεσης για ένα τόσο σημαντικό και ευαίσθητο θέμα όπως η προσβασιμότητα των συμπολιτών μας με αναπηρίες. Η δουλειά που έχει γίνει για την ενσωμάτωση της οδηγίας τόσο από τον Υπουργό κ. Γεωργιάδη όσο και από τους συνεργάτες του και τις υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων είναι εξαιρετική. Ελπίζω, κύριε Πρόεδρε, πως αυτή η ευρεία συναίνεση που ανέφερα μπορεί να υπάρξει και σήμερα στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.

Πέρα, όμως, από την οδηγία, το σχέδιο νόμου περιέχει και επιμέρους διατάξεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ανάπτυξης στα άρθρα 29 έως και 34.

Με το άρθρο 29 επεκτείνεται η αρμοδιότητα της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και στον έλεγχο της εφαρμογής της απαγόρευσης διάθεσης πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης από τις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου μαζικής εστίασης και τροφοδοσίας, δηλαδή catering.

Με το άρθρο 30 μεταβάλλεται η ιδιότητα του Προεδρεύοντος της Εφορευτικής Επιτροπής για τη διενέργεια κατά τις εκλογικές διαδικασίες επαγγελματικών οργανώσεων και ορίζεται πλέον ότι στην Εφορευτική Επιτροπή αντί για δικαστής προεδρεύει δικηγόρος του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου.

Αναφορικά με το άρθρο 31, στο πλαίσιο του σχεδίου της δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης δίνει τη δυνατότητα παραχώρησης εδαφών τα οποία τελούν υπό τη διαχείριση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης προς την εταιρεία «ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε.» και βρίσκονται εντός ζωνών απολιγνιτοποίησης με έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης κατόπιν αίτησης της ως άνω ανώνυμης εταιρείας.

Στο άρθρο 32 προβλέπεται η παράταση της προθεσμίας απομάκρυνσης νομίμως υφισταμένων μεταποιητικών δραστηριοτήτων και δραστηριοτήτων εφοδιαστικής, με την προϋπόθεση ότι διαθέτουν εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους και πληρούν κάθε άλλη προϋπόθεση λειτουργίας εκτός από τη συμβατότητα της χρήσης γης. Όπως είπα και στην Επιτροπή, η ρύθμιση αυτή αποσκοπεί στο να δοθεί η δυνατότητα ενίσχυσης των επιχειρήσεων μέσω αναπτυξιακών προγραμμάτων, καθώς χορηγείται εύλογος χρόνος υπαγωγής σε αυτά, προκειμένου να εκσυγχρονιστεί ο παλαιωμένος τους εξοπλισμός προς μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος.

Στο άρθρο 33 προβλέπεται η δυνατότητα ανάθεσης αρμοδιοτήτων σχετικών με την ενημέρωση του επενδυτικού κοινού προς τον ενδιάμεσο φορέα του επιχειρησιακού προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» στο πλαίσιο της υποστήριξης της Γενικής Διεύθυνσης Αναπτυξιακών Νόμων και Άμεσων Ξένων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, καθώς και αρμοδιότητες σχετικές με την εκπαίδευσης των μελών του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών και του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Ελεγκτών.

Τέλος, το άρθρο 34 προβλέπει ότι μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2022, δηλαδή στο τέλος του έτους, στο πλαίσιο υποβολής των εκθέσεων ελέγχου των ορκωτών ελεγκτών, λογιστών ή ελεγκτικών εταιρειών εκ μέρους των επενδυτών, δίνεται η δυνατότητα για συνυποβολή βεβαιώσεων υλοποίησης της επένδυσης από πρόσωπα υπό την ιδιότητα του πολιτικού μηχανικού και των λοιπών επαγγελματικών ειδικοτήτων προσώπων τα οποία δεν είναι μέλη του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Ελεγκτών. Μετά την ημερομηνία αυτή οι εν λόγω βεβαιώσεις θα εκδίδονται μόνο από τα μέλη του Μητρώου και θα συνυποβάλλονται με τις εκθέσεις ελέγχου.

Σ’ αυτό το σημείο, κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να εξετάσω κατά πόσο το προτεινόμενο σχέδιο νόμου είναι αναγκαίο, χρήσιμο και επαρκές.

Ως προς την αναγκαιότητα είναι σαφές ότι αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας.

Ως προς την χρησιμότητα κατά τις συνεδριάσεις της αρμόδιας Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου παρατέθηκαν αναλυτικές πληροφορίες για τον αντίκτυπο των προτεινόμενων ρυθμίσεων. Οι ρυθμίσεις αυτές διέπουν το σύνολο της επιχειρηματικής δραστηριότητας γύρω από την προσβασιμότητα στα προϊόντα και τις υπηρεσίες από την κατασκευή, την εισαγωγή, τη διακίνηση και την πώληση μέχρι και την υποστήριξη. Αντιμετωπίζονται ζητήματα που αφορούν το κόστος της προσβασιμότητας και την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των προϊόντων για τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς. Προβλέπονται αναλυτικές πληροφορίες αναφορικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας, τη διαδικασία αξιολόγησης συμμόρφωσης των φορέων και τα κριτήρια για την εκτίμηση της δυσανάλογης επιβάρυνσης.

Με αυτές τις προβλέψεις εξαλείφονται ουσιαστικά εμπόδια στη χρήση βασικών προϊόντων και υπηρεσιών από άτομα με αναπηρίες ή λειτουργικούς περιορισμούς και διευκολύνεται η διακίνησή τους ενιαία μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι ένα ακόμη βήμα προς την ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας που τους οφείλουμε.

Ερχόμαστε έτσι, λοιπόν, στην επάρκεια. Λύνει το σχέδιο νόμου τα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία; Προφανώς και όχι. Αποτελεί, όμως, ένα από τα πολλά εργαλεία που θα έχουν από εδώ και πέρα στα χέρια τους για μια καλύτερη, ισότιμη ζωή. Και επιτρέψτε μου να πω πως η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει κάνει μεγάλα βήματα για να εκπληρώσει αυτήν ουσιαστικά την υποχρέωση του κράτους προς τους συμπολίτες μας με αναπηρίες.

Υπάρχουν προκλήσεις ως προς την εφαρμογή των προτεινόμενων διατάξεων; Φυσικά και υπάρχουν. Θα ήθελα να επαναλάβω αυτό που ανέφερα και στην Επιτροπή για τον κίνδυνο να εστιάσουν οι φορείς αποκλειστικά ή σε μεγάλο βαθμό στις μορφές κινητικής και αισθητηριακής αναπηρίας. Δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε, κύριε Υπουργέ, την προσβασιμότητα των ατόμων με νοητική αναπηρία ή με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού. Η παράβλεψη της ψυχοκοινωνικής αναπηρίας είναι ένα φαινόμενο που έχουμε δει να επαναλαμβάνεται αρκετές φορές στο παρελθόν και πρέπει πραγματικά να το αποφύγουμε.

Άρα, κύριε Πρόεδρε -και κλείνω με αυτό- κατά τη γνώμη μας το σχέδιο νόμου είναι αναγκαίο, χρήσιμο και επαρκές να ρυθμίσει μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν τους συμπολίτες μας με αναπηρίες, αλλά και ειδικά αναπτυξιακά θέματα που ανέφερα.

Θεωρώ, λοιπόν, επιβεβλημένη την υπερψήφισή του και καλώ τις συναδέλφους και τους συναδέλφους των παρατάξεων που εξέφρασαν επιφύλαξη στην ψηφοφορία στην Επιτροπή να υπερψηφίσουν το σχέδιο νόμου.

Σας ευχαριστώ πολύ.»